Wednesday, September 20, 2023

කොඩිගහයට

කොඩිගහයට ගැන විචාරයක්.

 ඕනෑම කලා නිර්මාණයක් සාර්ථක වීම සිදුවන්නේ එයින් ඉස්මතු සමාජ සංස්කෘතික, ආර්ථික, දේශපාලනික පසුබිම මතය. ''කොඩිගහයට'' නිර්මාණය ඒ අභියෝගය සාර්ථකව ජය ගත් නිර්මාණයක් ලෙස හඳුන්වා දීමට පුළුවන. තරුණ පරම්පරාව ඉතාමත් කැමැත්තෙන් සහ ආශාවෙන් වැළදගත්, ස්වාධීන රූපවාහිනිය තුළ විකාශය වූ ''කූඹියෝ'' ''තණමල්විල කොල්ලෙක්'' යන ටෙලි නාට්‍ය ගණයට ඇතුළත් වූ තවත් අපූර්වතම නිර්මාණයක් ලෙස ''කොඩිගහයට'' පෙන්වා දිය හැක. ලංකාව තුළ දුර්වල වී තිබූ ටෙලි නාට්‍ය ක්ෂේත්‍රය ප්‍රේක්ෂක ආකර්ෂණය නැවත ලබා ගැනීමට සමත් වූ නිර්මාණයක් ලෙසද ''කොඩිගහයට'' ටෙලි වෘත්තාන්තය හඳුන්වාදිය හැකිය. ''කොඩිගහයට'' යන වචනයෙහි සෘජු අර්ථය ලෙස ප්‍රේක්ෂකයා හට පැන නැගෙනුයේ 'කොළඹ වැසියා' යන අර්ථය යි. ඒ අනුව, මෙම ටෙලි කතාව තුළට ඇතුළත් කර තිබෙන ටෙලි නාමය සහ එහි අන්තර්ගත කොට තිබෙන වර්ණ භාවිතය තුළ ද වෙනමම ආකාරයේ අර්ථයක් පවතී. සමාජයේ පහළ ස්ථරයේ සිටින මිනිසුන්ගේ හැඟීම් ඉස්මතු කරන ටෙලි වෘතාන්තයක් ලෙස කොඩිගහයට කතාව අද වන විට සමාජයේ බහුලව කතාබහට ලක්වන මාතෘකාවක් බවට පත්වී ඇත.

 මෙම ටෙලි වෘත්තාන්තය ලියවෙන්නේ කොවිඩ් වසංගතය ලංකාවෙහි ව්‍යාප්ත වීමට පෙර‍ය. නිර්මාණශීලීත්වය, රසාස්වාදය, අර්ථවත්භාවය, සමාජ යථාර්ථය යන ගති ලක්ෂණ සියල්ල කැටි කර ගත් නිර්මාණයක් වන මෙය සිනමා හා රූප මාධ්‍ය තම ආත්මය කොටගත් 'ජගත් මනුවරණ' කලා ශූරීන්ගේ තවත් අපූර්වතම නිර්මාණයක් ලෙස කලා ලෝකයට එකතු විය.

 ''කොඩිගහයට'' තුළ ප්‍රධාන වශයෙන් මා අධ්‍යයනය කළ කාරණාවක් නම්, මෙය ප්‍රතිවීරයන් තිදෙනෙක් වටා ගෙතුණු කතාවක් බවයි. එනම්, 'පියල්' 'මහේෂ්' 'අසේළ' ඇතුළුව තවත් චරිත අතර ගලාගෙන යන අපූරු සමාජ පසුබිමක් නිරූපණය කරන සාම්ප්‍රදායික වීරයකු වෙනුවට සදාචාරාත්මක හා සමාජයීය වශයෙන් කටයුතු නොකරන වීරයන්ගේ කතාවක් ලෙසයි. නිදසුනක් ලෙස, මෙම කතාංගයේ සමාරම්භයම මහේෂ්ගේ මිනීමැරුම් සිදුවීම ඉදිරිපත් කිරීම දැක්විය හැකිය. එමෙන්ම මෙහි සිටින අනෙක් ප්‍රතිවීරයා වන අසේලගේ චරිතයෙන් ගම්බද පළාතක සිට ජීවිතයේ අනේක දුෂ්කරතා මැද කොළඹට පැමිණි තරුණයෙකු වංචා සහගත වරදකට සිරගෙට යාමත්, පසුව ඔහු අපරාධ වලට සම්බන්ධ වන ආකාරයත් තුළින් වර්තමාන සමාජ ආර්ථික පසුබිම ඉතා හොඳින් පිළිබිඹු වේ. කතාවෙහි මැද කොටස වන තෙක්ම මෙම චරිත වල එකිනෙක වටිනාකම් නැති කරමින් ඔවුන් වෙනත් ආකාර වලින් ඉදිරියට යන ආකාරය ඉතා හොඳින් විද්‍යමාන වේ. නිදසුන් ලෙස, සුදූට ආදරේ කරන මහේෂ් ආදරයටත් වඩා සුදූගෙ කට වසා තමන්ගේ ගමන යාමට උත්සාහ කරන ආකාරය හඳුනාගත හැකිය. සමාජය තුළ බහුලව පවතින්නේ මෙම සිදුවීමය. තමා දියුණු වීම සහ තමන්ගේ අභිවෘද්ධිය සලසා ගැනීමේ යන හැඟීමයි. ඒ අනුව මේ ප්‍රතිවීරයන් තුළින් නිරූපණය වන යටි අර්ථය වන්නේ සමාජ කඩා වැටීමයි. එමෙන්ම  වර්තමානයේ සමාජය තුළ ප්‍රතිවීරයා යන්න යථාර්ථයක් වෙමින් පවතින යුගයක මෙවැනි ටෙලි වෘතාන්තයක් තුළින් එය ඉතා දක්ෂ ලෙස ඉස්මතු කිරීම ජගත් මනුවර්ණ මහතා ගත් සාර්ථක ප්‍රයත්නයකි.

 තවද දෙබස් අතර අන්තර්ගත වන භාෂාව ඉදිරිපත් කර තිබෙන ආකාරය ඉතාමත් ප්‍රබල ය. ඒවායෙහි ව්‍යංග්‍යාර්ථයෙන් සමාජ ගැටලු ගණනාවක් ඉස්මතු කර දැක්වීමට නිර්මාණකරුවා උත්සාහ ගෙන ඇත. නිදසුන් ලෙස, ''කොඩිගහයට'' තුළ ප්‍රේක්ෂක අවධානය ඉතාමත් තදින් යොමු වූ අවස්ථාවන් ගණනාවක් ඉදිරිපත් කළ හැකිය. එනම්, මහේෂ් සිරගෙදර දී 'මහත්තයෝ ඕක හැමදාම ගහන තොරණනේ....පොඩ්ඩක් කොටුවකින් දෙකකින් එහාට මෙහාට කරල ගහන්න ඕක' යන දෙබස තුළ සිරගෙදර සිටින මහේෂ්ගේ භාෂාවෙන් ඉතාමත් ප්‍රබල අදහසක් එමගින් ඉදිරිපත් කර ඇති ආකරය පෙනී යයි. එමෙන්ම කලූගෙ චරිතය එක්තරා අවස්ථාවකදී 'මං පො# තමයි යකෝ...තොපි පිරිමිද...පිරිමියෙක් වෙන්න කලින් මනුස්සයෙක් වෙන්න බලපන්' මෙය සමාජ මාධ්‍ය තුළ බොහෝ කතාබහට ලක්වූ දෙබස් කාණ්ඩයකි. එමෙන්ම පියල් ගේ මව ජීවනී සහ පියල් අතර පවතින සම්බන්ධය නතර කිරීමට, වත්ත තුළ දී ජීවනී මුණගැසුණු අවස්ථාවේ දී 'මේකිට අහුවුනොත් කටුත් සූප්පු කරයි' යන දෙබස තුළ ඉස්මතු වන අදහස ද විශිෂ්ට ගණයේ සමාජ පසුබිමක් නිරූපණය කරන්නකි. මෙම කතාව තුළ ඉදිරිපත් කර තිබෙන දෙබස් කාණ්ඩ සම්බන්ධව අධ්‍යයනය කිරීමේදී සාමාන්‍ය ටෙලි කතාවක අන්තර්ගත නොවන බොහෝ වෙනස් ආකාරයේ දෙබස් හඳුනාගත හැකිවන අතර එම සෑම වචනයකම කිසියම් හෝ අර්ථයක් සමාජයට ලබාදෙන ආකාරය හඳුනාගත හැකිය.

 එමෙන්ම කොඩිගහයට තුළ මෙතෙක් ගලා ආ දර්ශනයන්ගෙන් ප්‍රේක්ෂක අවධානය දිනා ගැනීමට වඩාත් සමත් වූයේ, මෙහි අන්තර්ගත වන ක්‍රියාදාම කොටස් ත්‍රිත්වයයි. එහිදී මෙතුළ භාවිතා කර ඇති තාක්ෂණික ක්‍රමවේදයන් ද සාමාන්‍ය ටෙලි කතාවක අන්තර්ගත නොවන ආකාරයෙන් භාවිතා කොට ඇත. 

 මෙතුළ හඳුනාගත හැකි තවත් සුවිශේෂී ලක්ෂණයක් වන්නේ, මෙම කතාව තුළ ඉදිරිපත් කරන රංගනයන් පිළිබඳවය. ඒ ඒ චරිතයට අදාළ චරිත නිරූපණයන් ඉතාමත් විශිෂ්ට ආකාරයෙන් ඉදිරිපත් කිරීම මෙම ටෙලි කතාව ජනතාව අතර ඉතාමත් ජනප්‍රිය සහ ප්‍රසිද්ධ වීමට හේතු සහගත වී ඇත. කිසියම් චරිතයකට, චරිතයක් තුළ යාමට හැකි යම්කිසි පරාසයක් පවතී. නමුත් මෙහිදී වඩාත් ඉස්මතුවන කලූගේ චරිතය සහ අසේලගේ චරිතය තුළ ඔවුන් ගෙනයන රංගනයෙහි සීමාවන් අසීමිතය. ඒ ආකාරයෙන්ම ජීවනීගේ සහ ශ්‍රියානිගේ චරිතයන් ඉදිරිපත් කරන නදීෂා හේමමාලි සහ දිල්හානි ඒකනායක යන අය එම චරිත වලට ඉතාමත් වටිනා සාධාරණත්වයක් එකතු කර ඇත. කලූගේ චරිතය පිළිබඳ අවධානය යොමු කළහොත් සමරිසි චරිතයක් නිරූපණය කරන නලින් ලුසේනා කලාකරුවා විසින් එය පුදුමාකාර හික්මීමක්, පාලනයක් ඇතිව ඒ චරිතය හාස්‍යයට ලක් කළ නොහැකි ආකාරයෙන් ප්‍රේක්ෂකයාට සමීප කර ඇත. නමුත් සාමාන්‍ය සමාජය තුළ බොහෝ විට සමරිසි චරිත සමාජයෙන් ප්‍රතික්ෂේප වීම, කොං කිරීම ආදිය, හාස්‍යට ලක් කිරීම සිදු කිරීම දැකිය හැකිය. නමුත් මෙම චරිතයෙන් සමාජය තුළ සිටින එවැනි අයට හිමිවිය යුතු ගරුත්වය, ඔවුන්ගේ වේදනාව, ඔවුන්ගේ ප්‍රශ්න පිළිබඳ කතා රසයෙන් යුක්තව ඉදිරිපත් කිරීම සමාජ වගකීම ප්‍රේක්ෂකයා හට මතක් කර දීමක් වැනිය. මෙවැනි චරිතයක් මීට පෙර, මෙවැනි ආකාරයකින් ලංකාවේ ටෙලි නිර්මාණ තුළ හෝ සිනමාව තුළ නිරූපණය නොවීම මෙම චරිතය ජනතාව අතර ජනප්‍රිය විමට හේතුවී ඇත. තමන්ගේ සමාජ පසුබිම කුමක් වුවත්, ඕනෑම මනුස්සයකු හට තමන්ගේ තත්ත්වය තුළ යම් වටිනාකමක් පවතී යන කාරණාව මෙමගින් ඉතා හොදින් ඉස්මතු වේ.

 එමෙන්ම මෙම ''කොඩිගහයට'' තුළ ඇතැම් සිදුවීම් දර්ශනය වී ඇති ආකාරය තුළ කිසියම් මනුෂ්‍ය හැසිරීමක විපරිත ස්වභාවයන් නිරූපණය වේ. නිදසුන් වශයෙන්, පොලිස් නිල ඇඳුමෙන් සිදුකරන මංකොල්ලයෙන් පසුව සොරකම් කළ මුදල් කරේ තියන් එන අවස්ථාවේදී අසේලගේ මුහුණේ තිබෙන තෘප්තිමත්භාවය දැක්විය හැකිය. එවැනි අවස්ථාවක සාමාන්‍ය මනුස්සයෙකුගේ මුහුණේ තිබිය යුතු යැයි ප්‍රේක්ෂකයා සිතන හැඟීමට වඩා වෙනස් මුහුණුවරක් ඔහුගෙන් නිරූපණය වීම තුළම සාමාන්‍ය මනුස්ස හැසිරීම තුළ පවතින විපරිත ස්වභාවයක් ඒ තුළින් නිරූපණය වේ. ඇතැම් අවස්ථා වල මෙම කතාවෙහි අදාළ අවස්ථාව තුළ ඊට අදාළ නොවන සංගීතයන් එක්කරමින් යම්කිසි පරස්පර අවස්ථාවන් ප්‍රේක්ෂකයාගේ මනෝභාවය තුළ ඇති කිරීමට නිර්මාණකරුවා උත්සාහ ගෙන ඇත. 

 මෙම ටෙලි කතාව තුළ සිටින බොහොමයක් චරිත 'ප්‍රති' චරිත ලෙස හඳුනාගත හැකිය. නිදසුනක් ලෙස, ශ්‍රියානිගේ චරිතය දැක්විය හැකිය. ඇය පරමාදර්ශී මවක් නොවේ. එමෙන්ම මෙම කතාව තුළ යම් අයෙකුට ඉදිරිපත් කළ හැකි විවේචනයක් නම්, මෙහිදී ප්‍රතිවීරයා උත්කර්ෂයට නැගීමක් සිදුවෙනවාද යන්නයි. එය පිළිබිඹු වන දෙබස් ඛණ්ඩයක් ලෙස, ''හොරු තක්කඩි පිනුම් ගහන රටක අපට සිල් ගන්න බැහැනේ'' දැක්විය හැකිය. මෙම දෙබසින් අර්ථකථනයන් ගණනාවක් ඉස්මතු වේ. නමුත් මෙහිදී, කිසිදු ආකාරයකින් ප්‍රතිවීරයා උත්කර්ෂයට නැගීමක් සිදු කරන්නේ නැත. මාගේ මතයට අනුව නම්, මෙමගින් නිරූපණය වෙන්නේ සමාජයේ යම් කොටසක් පමණි. එනම්, මෙහිදී නිර්මානකරුවා උත්සාහ ගෙන ඇත්තේ මෙවැනි ක්‍රියාකාරකම් සමාජය තුළ සිදුනොවන්නට සමාජයේත්, පාලකයන්ගේත් මැදිහත්වීම් අවශ්‍ය බව ඉස්මතු කරවා දීමටය.

 සමස්තයක් වශයෙන් ''කොඩිගහයට'', රැවටීම, මිත්‍යාව, දරිද්‍රතාව, නීතියේ අර්බුදය සහ නිර්මාණාත්මක ලක්ෂණ එකට ගොනු කර ගත් සර්ව සම්පූර්ණ නිර්මාණයක් ලෙස ඉදිරිපත් කළ හැකිය. එනම් රැවටීම, යන්න ලංකාව වැනි රටකට නව තේමාවක් නොවේ. නාට්‍ය තුළ තිබෙන සම්භාරය ගතහොත්, උදාහරණ ලෙස, නිලන්ති පෙම්වතියක් ලෙස රැවටෙන ආකාරය ඉදිරිපත් කළ හැක. මේවා නිර්මාණකරුවා ඉදිරිපත් කරන්නේ ජනතාවට නොරැවටී සිටීමට අවශ්‍ය මඟපෙන්වීමක් වශයෙනි. එමෙන්ම, මෙහි අන්තර්ගත මිථ්‍යාව යන්න රට අඝාදයට යාමට හේතුවී ඇති ප්‍රධාන බලවේගයක් වැනිය. නිදසුන් ලෙස, ශ්‍රියානි අසරණ වූ ජීවනීව තම නිවසට ගෙනැවිත් කිරි තේ එකක් ඇයට දීම හුදෙක් කරුණාව නොව ඉනාවක් කැවීමට ගන්නා උත්සාහයකි. තවත් නිදසුනක් ලෙස, නිලන්තිගේ චරිතය තරුණියක් වුව ද තම මව සමග සාස්තර ඇසීම පේන බැලීම වැනි මිත්‍යාවන් සම්බන්ධ දේට යොමු වීම දැක්විය හැකිය. එමෙන්ම තවත් නිදසුනක් ලෙස, මහේෂ්ව හිරගෙදරදී මැරීමට තැත් කළ තරුණයා කපු මහත්තයෙක් ආකාරයෙන් කතාව ඉදිරියේ දී හමුවීමත්, ප්‍රතිවීරයා සමීපයේ තිබෙන බිය කපු මහත්තයා ළග නොතිබීමත් තුළ එහි මිත්‍යාව ප්‍රමාණය ජනතාවට ඒත්තු ගන්වා ඇති ආකාරය විශාලය. තවත් උදාහරණයක් ලෙස, මහේෂ් දේවාලය තුළ පිස්තෝලය එළියට ගැනීමට බය වීමත් නමුත් එම දේවාලය තුළ එවැනි සමාජ විරෝධී දේවල් දක්නට ලැබීමත් මිථ්‍යාවෙහි ප්‍රමාණය පිළිබිඹු කරන්නකි.

 දරිද්‍රතාවය යන්න සමස්තයක් ලෙස ''කොඩිගහයට'' පුරාවටම පවතින ලක්ෂණයකි. මහේෂ් ඇතුළු සියලු දෙනා කල්පනා කරනුයේ දරිද්‍රතාවෙන් මිදීමේ ක්‍රමවේදයන්ය. නිදසුන් ලෙස, මහේෂ්ගේ දෙවන ස්වරූපය එනම් ආපන ශාලාවක් ආරම්භ කොට ඔහු පොහොසත් මනුස්සයෙක් වූවාට පසු ඔහුගේ විලාසය තුළ අප වැඩියෙන්ම දකිනුයේ ඔහු මුහුද දෙස බලාගෙන තනිවම කල්පනා කරන ආකාරයයි. ඒ තුළ ඔහු යහපත් මනුස්සයෙක් වීමට දරන උත්සාහය ගැබ්ව පවතී. එමෙන්ම අසේලගේ නංගි, අක්කා, ශ්‍රියානි, ජීවනී පියල් යන චරිත වටා ද ගැබ්ව ඇති ප්‍රධානතම කාරණාවක් නම් දරිද්‍රතාවයයි. නිදසුන් ලෙස, ශ්‍රියානිගේ චරිතය සෑම මොහොතකම එක කෑම වේලක් හෝ වෙන විදිහකට පිරිමහගන්න උත්සාහ කරන ආකාරයත්, පියල් සල්ලිකාර තරුණියකට විවාහ කර දී තම පවුල ගොඩ යාමට දරන උත්සාහයත් දැක්විය හැකියි. එමෙන්ම සාමාන්‍ය ටෙලි කතාවක භාවිතා කරන සාම්ප්‍රදායික නිවාස වලින් වෙනස් වී දරිද්‍රතාවය ඉතා හොඳින් නිරූපණය වන නිවාස භාවිතයන් මෙතුළ වඩා හොඳින් කැපී පෙනේ.

 එමෙන්ම රට තුළ ගිලී පවතින ගැටලුවක් වන නීතියේ අර්බුදකාරී තත්ත්වය ද ''කොඩිගහයට'' තුළ නිරන්තයෙන් ඉස්මතු කර දක්වයි. එනම්, නීතිය සමානාත්මතාවයෙන් යුතුව ක්‍රියාත්මක නොවීම, එක් එක් අයට එක් එක් ආකාරයෙන් ක්‍රියාත්මක වීම යන කාරණා මෙමගින් මනාව ඉස්මතු වෙයි. එමෙන්ම අධිකරණය පෑගෙන ආකාරයත්, අධිකරණයත් සමග පවතින පාතාල සබඳතා ආදියත් අප හට රොහාන් ගේ චරිතයෙන් හොඳින් විද්‍යමාන වේ. උදාහරණ ලෙස, ඇත්ත පොලිස් කාරයන්ගෙන් නිල ඇදුම් ඉල්ලාගෙන මහේෂ්ගේ කල්ලිය එම නිල ඇඳුම් අදින්නේ ම සොරකමක් කිරීමටය. ඒ අනුව අද වනවිට නිල ඇදුමට හිමි වී ඇති ස්ථානය කවරාකාරද යන්න හොඳින් උද්දීපනය වන අවස්ථාවක් ලෙස මෙය පෙන්වා දිය හැකිය. ''කොඩිගහයට'' තුළ දක්නට ලැබෙන නිර්මාණශීලී ලක්ෂණ සාමාන්‍ය ටෙලිකතා තුළ හඳුනාගත ගත නොහැකි ඒවා වේ. නිදසුන් ලෙස, මහේෂ්ගේ හිත වෙනතක යන්නට හදන හැම මොහොතකම ඔහුට පමණක් ඔහුගේ පියාගේ දර්ශනයන් පෙනීම දැක්විය හැකිය. මෙය ඉතා සංකීර්ණ මොහොතකි. එමෙන්ම පියල් සහ මනීෂා ගේ ප්‍රේම ජවනිකා තුළ පශ්චාත් නූතන ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරන ආකාරයක් හඳුනාගත හැකිය. නිදසුන් ලෙස, බෝඩිම් කාමරය තුළ පිස්තෝලයක් සමඟ ඔවුන් රංගනයක යෙදීම දැක්විය හැකිය. මෙතුළ සුසමාදර්ශයන් වෙනස් වී තිබෙන ආකාරය හොඳින් නිරූපණය වේ. මනීෂා ගේ චරිතය තුළින් සාම්ප්‍රදායික පෙම්වතියකගේ ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරන ආකාරයක් හඳුනාගත හැකිය. නිදසුන් ලෙස, පියල් නැවත ජීවනීව මුණ නොගැසෙන බව තහවුරු කරවා ගැනීමට ඔහුව පන්සලට එක්කන් ගොස් පොරොන්දු කරවා ගන්නා ආකාරය ආදිය තුළින් ඇය තුළ ගැබ්ව ඇති සාම්ප්‍රදායික පෙම්වතියකගේ බොළද බව විද්‍යමාන වේ.

 ''කොඩිගහයට'' සංගීතයෙන් ඉතාමත් අපූරු, කතාව තුළ ඉදිරිපත් වන හැඩයෙහි භාෂාව ප්‍රේක්ෂකයාට සමීප කරවා ඇති ආකාරය හොඳින් ඉස්මතු වේ. හේශාන් කුරුප්පු සහ දිලීප්මාන් යන දෙදෙනාගේ එකතුවකින් එහි අදාළ සංගීත  කාණ්ඩයන් නිර්මාණය වී ඇත. කතාවෙහි විශේෂ සිද්ධීන්වලදී ජනප්‍රිය සංගීත නිර්මාණ එකතු කර තිබීම මෙහිදී විශේෂත්වයකි. උදාහරණ ලෙස, වත්තේ වෙඩි තබාගන්නා සිදුවීම තුළ 'ආසනම් එන්නකො තරුණයන්' ගීතය භාවිතා කර තිබීම ඉතා සාර්ථක වූ උත්සාහයකි. තවද මෑත කාලයේ සමාජය තුළ සමාජ මාධ්‍ය තුළ තාමත් ජනප්‍රිය ගීතයක් වන 'සල්ලි සල්ලි' ගීතය ''කොඩිගහයට'' ටෙලි කතාව තුළ ඇතුළත් ගීතයකි. මෙය කොඩිගහ උඩ ඉඳන් කොඩිගහ යට සිටින මිනිසුන් දිහා බලමින් කියන සිංදුවක් යන ආකාරයේ මතයන් ඉදිරිපත් වී ඇත. එමෙන්ම මෙය සොරකමත් සමග කියන ගීතයක් වීමත්, බැංකු සොරකම සිදු වන අවස්ථාවේ ජනප්‍රිය සිංදුවක් භාවිත කිරීමේ අවශ්‍යතාවයත් මත එහි අධ්‍යක්ෂකවරයා එය උපයෝගී කොට ගෙන ඇත. මෙමගින් නාට්‍යයට ආලෝකයක් මෙන්ම නව ප්‍රේක්ෂක පිරිසක් එක්තු වී ඇති ආකාරයත් වර්තමානය වන විට පෙනී යයි. එමෙන්ම මෙම ගීතය සම්බන්ධයෙන් ඉදිරිපත් වී ඇති තවත් මතයක් නම්, එය නාට්‍යයේ බාහිර ස්වරූපය නිරූපණය කරන ගීතයක් බවයි. තවද ' චූටි කාලේ අපි' ගීතය නාට්‍යයේ ආත්මය ගැන කියවෙන ගීතයක් බවටත්, චරිත වල ආත්මයත් ඉදිරිපත් කරන ගීතයක් බවට මත ඉදිරිපත් වී ඇත. මෙය කොඩිගහයට සිටින මිනිහෙක් විසින් කියන ගීතයක් බව මාගේ මතයයි. 





Tuesday, September 5, 2023

පුවත්පත් අනාගතය.

 පුවත්පතේ අනාගතය අඳුරු වේවි ද ?

   වර්තමානයේ මාධ්‍ය යනු කර්මාන්තයකි. එම කර්මාන්තය සමාජයට සපයන නිශ්පාදනය වන්නේ, තොරතුරුය. ඒ අනුව, එක් ආකාරයකින් කලාත්මක වූත්, තවත් ආකාරයකින් කර්මාන්තයක් වූත් පුවත්පත අදටත් ඉතාමත් ජනප්‍රිය මාධ්‍යයක් බව නොරහසක් මෙන්ම එය එසේ වීමට බලපෑ ප්‍රධාන හේතු සාධකය වන්නේ, එය ඉපැරණිම මුද්‍රිත මාධ්‍යයක් වන නිසාවෙනි. 

 මෙකී පුවත්පතෙහි අනාගතය රදා පවතිනුයේ එය වර්තමානයේ පවතින තත්ත්වය මත නිසා, මෙහි අනාගතය පිළිබඳව සාකච්ඡා කිරීමට මත්තෙන් පුවත්පතට වර්තමානයේ හිමි වී ඇති තත්වය පිළිබඳව සාකච්ඡා කළ යුතුය. වර්තමාන පුවත්පත් සම්බන්ධව නිරීක්ෂණය කරමින් සහ අනාගත පුවත්පත සම්බන්ධව අනාවැකි පළ කරන බොහෝ විශේෂඥයන් පවසනුයේ, වර්තමාන පුවත්පත් කඩදාසි මත මුද්‍රණය නොවන බවයි. එයට හේතුව ලෙස ඔවුන් ප්‍රධාන වශයෙන්ම ඉදිරිපත් කරන්නේ, වර්තමානය තුළ පුවත්පත් අන්තර්ජාලය තුළ ප්‍රතිනිර්මාණය වීම ය. ජනසන්නිවේදන විශ්ලේෂකයන් පෙන්වා දී ඇත්තේ අන්තර්ජාලය තුළ දිනපතා පුවත්පත ප්‍රචලිත වනවා පමණක් නොව ස්වාධීනත්වයක් ද ලබා ගන්නා බවයි. නිදසුන් ලෙස, එක්සත් ජනපදයේ දෛනික පුවත්පත් වලින් අඩකටත් වඩා දැනටමත් විවිධ වෙබ් අඩවි එනම් අන්තර්ජාල අනුවාද ස්ථාපිත කර තිබීම සහ ''නිව්යෝක් ටයිම්ස්'' පත්‍රය වැනි මුද්‍රිත ලෝකයේ බලකණු දශකයක් ඇතුළත වෙළඳපොලෙන් විසි වී වද වී යන බවටද අනාවැකි පලකොට ඇත. මේ ආකාරයෙන් මුද්‍රිත මාධ්‍ය ආයතන තමන්ගේ වෙබ් අඩවි අරඹා සයිබර් අවකාශයේ තම සලකුණ යම් තරමකට සටහන් කිරීමත් සමඟ වර්තමාන පුවත්පත් මාධ්‍යයට හා පුවත්පතේ අනාගතයට එල්ල වන තවත් අර්බුදයක් වන්නේ වෘත්තීය මාධ්‍යවේදීන් අඩුවීමයි. මෙය ජනමාධ්‍ය ක්ෂේත්‍රයට පොදුවේ බලපාන කාරණාවකි. නිදසුනක් ලෙස, ප්‍රාදේශීය වාර්තාකරුගේ රැකියා බිඳවැටීම, සැලකිය යුතු මුදලක් ඔහුට නො ලැබීමෙන් පුවත්පත් කලාවෙන් ඈත් ව වෙනත් අංශ කරා යොමු වීම ගත හැකිය. එමෙන්ම වර්තමානයේ ලංකාව තුළ ද WhatsApp , Facebook , Telegram වැනි සමාජ මාධ්‍ය තුළින් විවිධ සමූහ හරහා එනම් ලංකාවේ ප්‍රධාන පෙළේ පුවත්පත් PDF හා Document ආකාරයෙන් ජංගම දුරකථනය ආධාරයෙන් කියවීමේ හැකියාව ඇත.

   පුවත්පත් කර්මාන්තය පදනම් වී ඇත්තේ දැන්වීම් ආදායම් මත තම නිෂ්පාදන වියදමින් වැඩි කොටසක් පියවා ගන්නා අතර ආදායම පිටපත් අලෙවියෙන් ලබා ගැනීමේ ආකෘතිය තුළ ය. වර්තමානය වන විට ලංකාවේ පුවත්පත් අනාගතය සම්බන්ධව ගැටලු සහගත තත්ත්වයක් උද්ගත වීමට බලපා ඇති ප්‍රධානතම අර්බුදයක් වන කඩදාසි හිඟවීම හේතුවෙන් පුවත්පතක පිටු සංඛ්‍යාව ඉතාමත් අඩු වී ඇත. එනම් කඩදාසි හිඟ වීමට සහ කඩදාසි වල මිල ඉහළ යාමට බලපා ඇති ප්‍රධානතම අර්බුදය ලෙස යුක්‍රේන් අර්බුදය පෙන්වාදිය හැකිය. කඩදාසි හිඟ වීම හේතුකොටගෙන පුවත්පතෙහි පිටු ගණන ද අඩු වී යාමෙන් ලැබෙන දැන්වීම් ප්‍රමාණය ද අඩු වන නිසා පුවත්පත ඉදිරියට ගෙනයාම අභියෝගාත්මක වී තිබේ. නිදසුන් ලෙස, මේ හේතු කොටගෙන සතිඅන්ත පුවත්පත් වල අතිරේක ප්‍රමාණය අඩු කිරීම එනම්, ඉරිදා ලංකාදීප පුවත්පතේ අතිරේක ප්‍රමාණය අඩු කර තිබීම දැනට හඳුනා ගත හැකි සුවිශේෂී ලක්ෂණයකි. කඩදාසි වල මිල ඉහළ යාම සඳහා තවත් සාධක ගණනාවක් බලපා ඇත. එනම් කඩදාසි නිෂ්පාදනය සඳහා අමුද්‍රව්‍ය සොයා ගැනීමේ දුෂ්කරතා, සේවක ගැටලු සහ සැපයුම් ජාලයේ අවුල් කාරී පසුබිම ආදිය පෙන්වා දිය හැකිය. වර්තමානය වන විට පුවත්පතේ මිල ඉහළ ගොස් තිබීමද අනාගත පුවත්පත් කෙරෙහි බලපාන තවත් සාධකයකි. පවතින තත්වය තුළ නොමිලේ පරිශීලනය කිරීමට අවස්ථාව ලබාදෙන ඊ පේපර් තුළින් පාඨකයා රඳවා තබා ගැනීම හැර ආදායම් ඉපයීමක් ගැන බලාපොරොත්තු විය නොහැකි නමුත් පුවත්පත නොමිලේ පරිශීලනය කිරීමට ලබා දී ඇති අවස්ථාව නිසා මෙතෙක් පුවත්පත සමග නොසිටි අලුත් පාඨක පිරිසක් පුවත්පතට සමීප වීමට අවස්ථාව උදාවී තිබේ. එමෙන්ම, දෛනිකව ලබාගත යුතු, දෛනිකව මිලදී ගත යුතු මාධ්‍යයක් වන පුවත්පත අද වන විට භෞතිකව ලබා ගැනීමේ අපහසුතාවය මතුවී ඇත්තේ අද වන විට මාර්ගගත ක්‍රමවේදය ඔස්සේ පුවත්පත මිලදී ගැනීමේ හැකියාවත්, එම හැකියාවන් නිසාවෙන්ම පුවත්පත කෙරෙහි පාඨක රුචිකත්වය අඩු වීමත් නිසාවෙනි. නිදසුන් ලෙස, අද වන විට පාඨක රුචිකත්වය වයස අවුරුදු 45 ත් 65 ත් පමණ වූ අය අතර පවතින අතර වයස අවුරුදු 18 ත් 25 ත් දක්වා පාඨකයන්ගේ අඩුවක් පවතී.

  සාම්ප්‍රදායික පුවත්පත් කලා අධ්‍යාපනයේ මූලික ම ඉගැන්වීමක් ලෙස ප්‍රවෘත්ති වාර්තාකරණයේ දී වාර්තාකරුවා මූලිකව කළ යුතුව තිබෙනුයේ සිදු වූ දෙය සිදු වූ පරිදි වාර්තා කිරීමයි. මෙකී නිවැරදි පුවත්පත් වාර්තාකරණයක් වර්තමානයේ ලංකාවේ පුවත්පත් කර්මාන්තයේ නොතිබෙන බවට ඒ කෙරෙහි ඇස යොමු කරන විට අපට පැහැදිලි වේ. නිදසුන් ලෙස, 2048 සංවර්ධිත රාජ්‍යයක් කරා යන ගමනේ තරුණ වේදිකාව වැඩසටහනෙහි තරුණ තරුණියන් රටේ මුහුණ දී ඇති ගැටළු පිළිබඳව ජනාධිපතිවරයාගෙන් ප්‍රශ්න කිරීමට ඔවුන්ට අවස්ථාව සැලසී තිබුණි. නමුත් එම පුවතෙහි තේමාව වූයේ, ''මගේ පොත් ටික ගිනි තියපු නිසා කියවන්න පොත් නෑ... ජනපති.'' යනුවෙනි. ඒ අනුව පුවත්පත් වාර්තාකරුවන් භාවිතා කරන වචන, පුවතට එකතු කරන අමතර විස්තර සහ ඡායාරූප මෙන්ම එම පුවත පළ කරන ස්ථානය, පුවතට අදාළ තේමාව ආදිය ද ඇතැම් අවස්ථාවන් වල නොගැලපීම් සහගත වේ. මෙය සාම්ප්‍රදායික පුවත්පත් කලා මාධ්‍යයට සිදුව ඇති දැඩි අර්බුදයකි. ප්‍රවෘත්ති මාධ්‍ය අතර තිබෙන දැඩි තරගකාරිත්වයත්, මාධ්‍යකරුවන්ට ගෙවන අඩු වැටුප් සහ අඩු ධාරිතාව නිසාත්, සරල සංවේදී නොගැඹුරු පුවත්වලට ඇති සමාජ කැමැත්ත නිසාත් ඉහත අක්‍රමිකතාවන් වළක්වා ගැනීමට වර්තමානය වන විට හැකියාවක් ද නොමැත. මෙම පසුබිම තුළ අපට කළ හැකි එකම දෙය වන්නේ, මෙකී ප්‍රයෝග අතරින් සත්‍ය තේරුම් ගත හැකි බුද්ධිමත් ග්‍රාහකයෙකු නිර්මාණය කිරීම සඳහා උත්සාහ කිරීමයි. එවැනි ග්‍රහකයෙකු ඉන්පසුව පුරවැසි මාධ්‍යකරුවෙකු බවට පරිවර්තනය කළ හැකිය. ඒ අනුව ප්‍රවෘත්ති වාර්තාවක් සියුම් ලෙස විශ්ලේෂණය කර ගැනීමේ සම්බුද්ධිකභාවය නැති ග්‍රාහකයා පුවත්පත් වාර්තාකරුවාගේ අසරණ ගොදුරක් බවට පත්වීම වැළැක්විය නොහැකිය. ප්‍රවෘත්ති වාර්තාකරණය සමාජ වෙනස් කිරීම් සඳහා අවශ්‍ය වන දැනුවත් කිරීමේ ක්‍රියාමාලාවේ කොටසකි. එහිදී සමාජ සංවර්ධනය කිරීම සඳහා ඉවහල් වන සාධනීය මතවාද ප්‍රවර්ධනය වන ආකාරයෙන් පුවත්පත් වාර්තාකරණය කළ යුතුය. නමුත්, වර්තමානය තුළ එවැනි ආකාරයක් පුවත්පත් වාර්තාකරණය තුළ නොමැත. පුවත්පත් වාර්තාකරණය සිදු කීරීම ගතානුගතික පුවත්පත් කලා මූලධර්ම ආරක්ෂා කිරීම පමණක් අරමුණු කොටගෙන සිදුවීමට වඩා යහපත් වන්නේ, සමාජය යහපත් අන්දමින් වෙනස් කිරීමට දායක වීමයි. පුද්ගල චර්යාවන් යහපත් අන්දමින් වෙනස් කිරීමට දායක වීමයි. 

  මීට අමතරව, වර්තමාන පුවත්පත් තුළ හඳුනාගත හැකි තවත් අර්බුදකාරී දෙයක් වන්නේ, පාඨකයන් අතර තම සංසරණය ඉහළ නංවා ගැනීම සඳහා පුවත්පතේ මග වාර්ගික, ආගමික ප්‍රතිපත්තිය පදනම් කර ගැනීමය ගැනීමය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, පාඨකයා අතර පුවත්පත් වල විශ්වසනීයත්වය හීන වී යමින් පවතියි. ඊට අමතරව, වාර්ගික හා ආගමික අදහස් කුපිත කරවයි. නිදසුන් ලෙස, මෑත කාලීනව බෞද්ධාගම සම්බන්ධ ප්‍රකාශයක් සිදු කළ වීඩියෝ පට සමාජ මාධ්‍ය තුළ සංසරණය වූ පුවත් පුවත්පත තුළ අතිශයෝක්තියෙන් යුතුව වාර්තා වීමක් හඳුනාගත හැකිවිය. 

   ශ්‍රී ලංකාවේ පුවත්පත් සිංහල, දෙමළ හා ඉංග්‍රීසි භාෂාවලින් පළ කරනුයේ සිංහල, දෙමළ සහ මුස්ලිම් ජනතාව නියෝජනය කරමිනි. සිංහල හා ඉංග්‍රීසි පුවත්පත් සිංහල ජනතාව වෙනුවෙන් පළ කරන අතර සුළුතර දෙමළ හා මුස්ලිම් ජනතාව වෙනුවෙන් පළ කරනුයේ දෙමළ පුවත්පත් පමණි. මෙම සිංහල හා ඉංග්‍රීසි භාෂා දෙකෙහිම පුවත්පත් වල වැරදීමකින් හෝ දෙමළ සහ මුස්ලිම් සුළුතරයන් ගේ ඉඩම්, ආගමික, අයිතිවාසිකම්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය සහ ආර්ථිකය පිළිබඳ පුවත්, ඔවුන්ගේ ඉල්ලීම්, අරගලයන් පිළිබඳව පළ නොකරයි. ඒ වෙනුවට මාධ්‍යවේදීන්ගේත්, පුවත්පත් හිමිකරුවන්ගේත් කැමැත්ත අනුව ඔවුන් පළ කරනුයේ තව තවත් වාර්ගික ආගමික භේද සහ කැළඹීම් වලට තුඩු දෙන කුපිත කරවන සුළු පුවත්ය. නිදසුන් ලෙස, දෙමළ ජනයා ඔවුන්ගේ අයිතීන් වෙනුවෙන් කළ වසර 30ක් පැරණි අරගලය පිළිබඳ පුවත් සහ 2019 පාස්කු ප්‍රහාරයෙන් පසු මුස්ලිම් ජනතාවට එරෙහිව වාර්ගික හා ආගමික ප්‍රචණ්ඩත්වය පිළිබඳ පුවත් පළ කිරීම දැක්විය හැකිය. එමෙන්ම තවත් නිදසුනක් ලෙස, මෑතක දී සාධාරණය ඉල්ලා පොතුවිල් සිට පොලිකණ්ඩි වෙත දෙමළ ජනතාව ගිය සාමකාමී පා ගමන දැක්විය හැකිය. මේ සම්බන්ධව අන්තර්ජාතික මාධ්‍ය වල ආකර්ශනය දිනාගන්නා අතර ශ්‍රී ලංකාවේ සිංහල සහ ඉංග්‍රීසි පුවත්පත් මේ පිළිබද කුඩා පුවතක් හෝ පළ නොකරමින් එය වසා දැමීමට කටයුතු කළේය. ඒ අතර, දෙමළ පුවත්පත් වල මේ පුවත මුල් පිටුවේ ප්‍රධාන පුවත විය. මෙය ලංකාවේ වාර්ගිකත්වය අනුව සිදුකරන වෙනස්කම් පැහැදිලිව දක්වන්නකි.

  වර්තමානය තුළ පුවත්පත් ක්‍රියාත්මක වනුයේ හුදෙක් ලාභ අපේක්ෂාවෙන් ම පමණි. ඔවුන් රජයේ හෝ පෞද්ගලික ආයතනයක වෙළඳ දැන්වීම් ඔවුන්ට අවාසිදායක වන ආකාරයෙන් කිසිදා පළ නොකරනු ඇත. මැතිිවරණ සමයේ දී දේශපාලන දැන්වීම් වලට සිදු වන්නේද එම ආකාරයේම ක්‍රියාවලියකි. ඒ අනුව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයේ මුර බල්ලන් වූ පුවත්පත්, දැඩි සූරාකෑමේ මුර බල්ලන් හා ලාභ ඉපැයීමේ රාජ දූතයන් බවට පත්ව ඇති බවක් පෙනී යයි. දේශපාලනය හා ධනවාදය පුවත්පත් වලට වර්තමානයේ විශාල අර්බුධයක් වී තිබේ. ව්‍යාපාර හා දේශපාලන අරමුණු මගින් පුවත් තීරණය කරයි. එම නිසා පුවත්පත් කලාවේදීන් ප්‍රමුඛත්වය දෙනු ඇත්තේ ජනතාවගේ අවශ්‍යතා, ගැටලු සහ ඉල්ලීම් වලට ද වෙළඳ දැන්වීම්කරුවන්ගේ අවශ්‍යතාවයන් වලට ද යන්න ගැටලුවකි. 'කාල්මාක්ස්' මාධ්‍යවේදියකු ලෙස සේවය කළ ද ඔහු ජනමාධ්‍යවේදය පිළිබඳ පැවසූ දේ වැදගත් වෙයි. එනම්, පුවත්පත් වාරණය පිළිබඳ වාදයක දී ඔහු පැවසුවේ මෙලෙසිනි. ''වාරණය නීත්‍යානුකූල වූවත් එය සදාචාරාත්මකව යහපත් නොවෙයි. නීතිගත කළත් වහල් බව අශික්ෂිත ය. වාරණය ද ඒ හා සමාන ය.'' යනුවෙනි. ඒ අනුව, වර්තමාන පුවත්පත් ආර්ථික ප්‍රතිපත්තීන් හා ජනතාවගේ අභිවෘද්ධිය වෙනුවෙන් ආරම්භ කරන සංවර්ධන වැඩපිළිවෙළ හෝ ඒවායේ ප්‍රතිඵල පිළිබඳ සාකච්ඡා කරනුයේ ඉතා අඩුවෙනි. එමෙන්ම දරිද්‍රතාව, ස්ත්‍රී පුරුෂ සමාජ භාවය අනුව වෙනස් කොට සැලකීම, ළමා කම්කරුවන්, ගොවීන් ගේ පරිහානිය සහ එදිනෙදා පැවැත්ම වෙනුවෙන් කරන අරගලය පළ නොකරයි. එදිනෙදා ඕපාදූප පමණක් තම පුවත්පත් තුළ අන්තර්ගත කරලයි. තරුණ ප්‍රජාව අතරින් පුවත්පත ගිලිහී යාමට ප්‍රධාන වශයෙන් බලපා ඇති කාරණා වනුයේ මෙයයි.

මේ ආකාරයෙන් වර්තමානය තුළ අභියෝගයට ලක්ව ඇති පුවත්පත් මාධ්‍යය පාඨකයාගේ විශ්වාසය රැක ගනිමින්, නව තාක්ෂණයන්ගේ අභියෝගවලට මුහුණ දෙමින්, වාණිජමය වශයෙන් සාර්ථක ව පවත්වා ගැනීමට හැකි වේද? එසේ නැතිනම්, සහනාධාර ලබන හෝ විකල්ප ආදායම් මත යැපෙන ආර්ථික මොඩලයකට මාරුවීමට ලොව පුරා පුවත්පත් වලට සිදුවෙයි ද? පුරවැසි මාධ්‍යවේදීන් හා වැටුප් ලබන මාධ්‍යවේදීන් අතර පරතරය අඩු වී යන විට මාධ්‍ය ලෝකයේ කුමන විපර්යාසයක් සිදු විය හැකි ද? මෙවැනි ආකාරයේ ගැටලු පුවත්පත් මාධ්‍ය සම්බන්ධව සිතට නැගීමට හේතු වන ආකාරයේ සාධක ගණනාවක් උක්ත කරුණු ආශ්‍රයෙන් මා විසින් පෙන්වා දී ඇත. අනාගතය පිළිබඳව ඉලක්කගත අනාවැකි පළ කිරීමට කිසිවකුට නොහැකිය. නමුත් අනාගතයේ දී මාධ්‍යක් වශයෙන් පුවත්පත ගරා වැටීමට තිබෙන ඉඩකඩ අවම කොට රැක ගැනීම තරුණ ප්‍රජාව වන අපගේ ද වගකීමකි.

  




SKILLS OF EMOTIONAL INTELLIGENCE.

    Ø   SELF REGULATION       Self-regulation helps us focus on a task, achieve long-term goals, develop healthy habits, and get along well ...